Pelgrimeren en spiritueel wandelen
Pelgrimeren is in. Steeds meer mensen trekken de (stoute) schoenen aan en gaan op pad op de grote pelgrimsroutes, met als meest bekende doelen Santiago de Compostella of Rome. Wandelen in stilte, tijd nemen voor bezinning, voor ontmoetingen met onbekenden. Loskomen van de hectiek van het moderne leven, jezelf hervinden. Pelgrimstochten zijn niet typisch christelijk, ze komen in alle godsdiensten voor. Ze zijn wel omringd met rituelen, om het innerlijke proces te begeleiden. Het Nederlands Genootschap van Sint Jacob geeft dat op haar site mooi vorm. Er is een tabblad ‘De weg naar buiten’, die gaat over de (wandel)route, en een tabblad ‘De weg naar binnen’, die gaat over de spirituele reis die wandelaars kunnen beleven. En voor deze weg hoef je per se ver weg te gaan. In dit stuk een (niet compleet) overzicht van meerdaagse wandelroutes in Nederland die een spiritueel thema hebben dat aanzet tot bezinning.
Jacobspaden in Nederland: Santiago aan het Wad
In Nederland is er een netwerk van Jacobsroutes. Op de website van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob (www.santiago.nl) vind je een inzoombare kaart. Deze routes zijn beschreven in diverse gidsen (zie de webwinkel op de site) en gemarkeerd met een jacobsschelp. Zij sluiten aan op de grote pelgrimspaden naar Santiago. Maar je kunt ook de andere kant op lopen, naar Sint Jacobiparochie (Friesland), het Santiago aan het Wad. Hier ligt een pelgrimsinformatiecentrum De Groate Kerk (www.santiagoaanhetwad.nl). Het Pelgrimspad (LAW 7), is geen Jacobsroute. Ook geen echte pelgrimsroute, hoewel er wel aandacht is in de gids voor religieuze plaatsen onderweg. Deze LAW sluit wel in Visée aan op de Jacobsweg naar Santiago.
Pelgrimeren in Friesland
Pelgrimeren in Friesland is hot. Het Jabikspaad (www.jabikspaad.nl) is de historische jacobsroute.
Het Odulphuspad is een moderne 260 km lange rondwandeling in Zuidwest-Friesland (www.odulphuspad.nl). Er is een routeboek en app met per traject een (bezinnings)thema, een stempelkaart en een community (op Facebook). En recentelijk is ook het Bonifatius Kloosterpad gepresenteerd: 12 etappes en 13 rondwandelingen, gebruikmakend van het friese wandelnetwerk. Naast een routegids (Zie pag 19) is er een boek met wandelverhalen ‘In het spoor van heiligen en pelgrims’ en een website: www.bonifatiuskloosterpad.nl
In Friesland kan overnacht worden in refugio’s in Friese kerken (www.aldefrysketsjerken.nl).
Hilligenpad
Dit 102 km lange pad loopt van Enschede (Hof Espelo) naar het retraitehuis de Zwanenhof in Zenderen. Er is een gids en een app (www.landschapoverijssel.nl/routes/hilligenpad-bezinningsroute). De route is gemarkeerd en komt langs 50 plaatsen van geloof en bijgeloof door de eeuwen heen. De Zwanenhof (www.zwanenhof.nl) biedt ook geheel verzorgde pelgrimages aan. (Aanvulling medio 2020: De Zwanenhof is begin 2020 failliet gegaan.)
Gelukkigerwijspad en het Geertje Arendpad
Geertje Arend loopt in 1444 van Nijkerk naar Amersfoort waar zij een nieuw thuis vindt in het Sint Agnietenklooster. Op het Geertje Arendpad (18 km) wordt het ‘thuisgevoel’ onderzocht.
Het Gelukkigerwijspad is een rondwandeling van 125 km vanuit Amersfoort, via Doorn, Rhenen, Wijk bij Duurstede, Odijk, en Utrecht weer terug naar Amersfoort. Het thema is het (beter) leren ervaren van geluk. De kernwaarden zijn: (her)vind je eigen ritme, omarm de eenvoud, ontmoet anderen, schenk vertrouwen en laat de wereld mooier achter. Het pelgrimspakket is je gids tijdens de tocht. Op de website (www.gelukkigerwijspad.nl) vind je naast praktische informatie over beide paden ook achtergrondinformatie met betrekking tot de kernwaarden (onder <Menu><Academie>)
Willibrordpad
Een rondwandeling van 458 km door het aartsbisdom Utrecht, langs één kathedraal (Utrecht) en zeven basilieken. De route is ontwikkeld op initiatief van deze acht rooms-katholieke kerkgemeenschappen. De gids geeft naast de routebeschrijving bezinnende teksten voor onderweg.
De route loopt veel over verharde paden/wegen. Meer informatie op www.willibrordpad.nl
Walk of Wisdom
De Walk of Wisdom (www.walkofwisdom.org) is een moderne pelgrimsroute, geopend in 2015. Het is een rondwandeling van 136 km rond Nijmegen, begin- en eindpunt is de Stevenskerk in Nijmegen. De tocht is omgeven met rituelen, zoals 2 keer per maand een vertrekritueel in de Stevenskerk. Er is een pelgrimsveter en een eigen symbool. Het getijdenboek ‘Seizoenen van het leven’, een boek met 40 miniaturen en teksten levert stof tot nadenken. En desgewenst kun je je voor meer diepgang laten begeleiden door een pelgrimscoach.
PeerkePad
De ondertitel van deze tocht is ‘Van een heilige naar een zalige’. Het pad is vernoemd naar de zalig-verklaarde Peerke Donders, die als missionaris leefde onder verstoten melaatsen in Suriname en zelf ook aan deze ziekte stierf. De route (totaal 162 km) loopt van Tilburg (de geboorteplaats van Peerke Donders) naar Wittem in Zuid-Limburg. Het Klooster Wittem (www.kloosterwittem.nl) is nog zeer bruisend. Naast een bedevaartsplaats voor de heilige Gerardus Majella en de Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand is het in bredere zin ‘een pleisterplaats voor de ziel’. De route is verdeeld in 7 etappes. In iedere etappe wordt aandacht besteed aan een bepaald thema van de ‘zeven werken van barmhartigheid’. De in 2018 verschenen vernieuwde gids bevat wandelkaarten, foto’s, bezinningsteksten en een lijst met overnachtingsmogelijkheden. Meer informatie: www.peerkepad.nl
Pelgrimswandelingen in Limburg
Het katholieke Limburg kent een rijke traditie van pelgrimeren en van bedevaartsplaatsen. De Stichting Pelgrimspaden en Voetpaden (www.spvlimburg.nl) organiseert nog steeds regelmatig groepswandelingen naar pelgrimsoorden. Daarnaast geven zij boekjes uit met pelgrimswandelingen. De tocht van de Sint Servaasbasiliek in Maastricht naar de benedictijner Abdij in Maria Laach (Vulkaneifel) is 180 km en doet onderweg diverse imposante abdijen aan. Korte pelgrimstochten (rondwandelingen van heen- en terugtocht, totaal 15-27 km) vanuit Limburg naar een bedevaartplaats in België of Duitsland zijn te vinden in de gids ‘Bidden bij de buren’.
