Zuid-Limburg: Dutch Mountain Trail en de Seven Summit

In 2019 is in Zuid-Limburg ter gelegenheid van de Dutch Mountain Film Festival de challenge ‘ de Seven Summits van Zuid-Limburg’ ontwikkeld. Zeven rondwandelingen naar zeven toppen, met fantastische vergezichten, om het echte berggevoel te ervaren. Twee van deze toppen zijn kunstmatige bergen. De Wilhelminaberg in Landgraaf is gevormd door steenafval van de mijnen. D’n Observant is een heuvel bovenop het plateau van de Sint-Pietersberg en gevormd door de deklaag die eerst afgegraven moest worden voordat de ENCI met het winnen van de mergel kon beginnen. In 2020 volgde de Dutch Mountain Trail, een 101 km lange tocht van station Eygelshoven (Kerkrade) naar station Maastricht over deze zeven toppen, totaal 1600 hoogtemeters. De route is niet bewegwijzerd, maar er is wel een prachtige gids.    Voor informatie van de trail en de summits op de website van Visit Zuid-Limburg klik hier.

Stuwwal-bergen

De stuwwallen zijn hofleveranciers van wandelbergen in Nederland. De meeste stuwwallen liggen in Gelderland. Het grootste stuwwallengebied vormt de Veluwe met de hoogste top op de Veluwezoom: de Tafelberg (110 m). Hier ligt de kadastersteen Signaal Imbosch, één van de punten van de Rijksdriehoekmeting. Andere hoogtepunten hier zijn de Zijpenberg, de Emmapyramide (een kunstmatige heuvel met 30 m hoge uitkijktoren), de Onzalige Bossen en de Posbank. Ook bij Hoog-Soeren (bij Apeldoorn) liggen enkele bergen van boven de 100 m: de Torenberg en de Aardmansberg. Voor langere wandeltochten biedt het Veluwe Zwerfpad een goede basis.  Minder bekend is de stuwwal van Montferland, met de Montferlandse toppenroute. Deze route is 42 km lang, met 500 hoogtemeters en 18 toppen, o.a. de Hettenheuvel, 93 m, en de Hulzenberg. Bij de kerk in Hoch-Elten heb je een prachtig uitzicht op de doorbraak van de Rijn door de stuwwal en zie je de stuwwal ten zuidoosten van Nijmegen bij Berg en Dal liggen. De klassieker N70 Natuurwandelroute , met o.a. de Duivelsberg (76 m), is zeer de moeite waard. Ook op de website van de Vereniging van Geopaden op de Stuwwal vind je diverse wandelroutes in het hele gebied, en heel veel informatie. Genoeg materiaal voor een meerdaagse tocht in deze regio. Als meerdaagse route is ook de oude ANWB-route 'Van Nijmegen naar Plasmolen en terug" (1929, 53 km), een aanrader. Deze route is recent opnieuw uitgegeven door de wandelboswachter Ellen Luijks. Ook de hoogste toppen van Overijssel zijn te vinden op de stuwwallen in Twente (Tankenberg 85 m) en de Sallandse Heuvelrug (Archemerberg 80 m). Over de Twentse Stuwwal loopt de Stuwwalroute, een route van 54 km, berg op, berg af van Vasse naar Oldenzaal.  De meest westelijke stuwwal is bekend als Utrechtse Heuvelrug met de Amerongse Berg als hoogste punt (69 m). Het traject van Zeist tot Arnhem van de oudste wandelroute van Nederland is een serieuze bergwandeltocht: ongeveer 100 km, met 900 hoogtemeters. Ook te vinden op de website van wandelboswachter Ellen.

Duintoppen

Dit zijn de echte Hollandse bergen. In maar liefst vier provincies is het hoogste punt een duin. De allerhoogste duin ligt bij Bergen (Noord-Holland): de Schoorlse Nok, 56 m. Het hoogste punt van Zuid-Holland is ook een duin: de Vlaggeduin bij Katwijk (37 m). Het hoogste punt van Friesland is ook een duin: de Vuurboetsduin op Vlieland, 45 m, met nog een vuurtoren op de top. De hoogste Zeeuwse duin ligt op Walcheren (Groot-Valkenisse 52 m, ten zuiden van Zoutelande) maar voor langere duinwandelingen zijn de duinen op de Kop van Schouwen aantrekkelijker. Op de wandelsites op internet zijn volop dagwandelingen te vinden. Enkele tips: de Duintoppentocht bij Schoorl, 20 km, route Vlaggeduin, en de Jubileumroute 12 Kop van Schouwen,  (TeVoet-website). In de duinen is wandelen met een gps ideaal. Je volgt je hart, de gps registreert je route, en als het genoeg is geweest vind je met je gps gemakkelijk een weg terug (zie artikel Waypoint, Lopend Vuur. april 2021). 

Nep-bergen, echte uitdagingen

In alle provincies komen kunstmatige bergen voor. Vooral in de lager gelegen gebieden werden door de mens verhogingen gemaakt om voor het water te kunnen vluchten of om droge voeten te houden, zoals terpen, vliedbergen, mottes en molenbelten. Zij zijn zelden hoger dan 10 meter. In vier provincies is het hoogste punt een kunstmatige berg. Alle vier hebben ze een respectabele hoogte en hebben ze een recreatieve functie.
De hoogste is de Gulberg, 62 m, de voormalige vuilstort ten oosten van Eindhoven. Nu het Dak van Brabant, dat steeds meer een recreatieve functie krijgt. Het is een stevige wandeling omhoog, maar het uitzicht is geweldig.
Bekender is de VAM-berg (48 m) bij Wijster (Drenthe), ook een gewezen stortplaats. Aanvankelijk was dit een paradijs voor de wandelaar, maar nu het is ontdekt als fietsberg (ook door de mountainbikers) en wordt er actie gevoerd voor veilige wandelpaden. Voor een wandelroute klik hier.
Flevoland ligt vrijwel helemaal onder zeeniveau. Het natuurlijke hoogste punt is de Bult van Urk (bij de kerk), 8 m boven zeeniveau. Maar bij Almere is in het Museumbos een bijna 30m-hoge berg Almere-boven gemaakt. Hier voert een circulair wandelpad naar de top, vanwaar je een mooi uitzicht over het nieuwe land hebt.
Uiteindelijk ligt in Groningen het op-één-na-laagste ‘hoogste punt’: de Kardingebult bij Groningen-stad. Voor een wandelroute klik hier. Met 30m hoogte niet iets waarvan de bergwandelaar denkt: ‘daar moet ik heen’. Maar wel de echte berg-extremisten. Afgelopen juli liep (rende) Bert Beikes de berg binnen 12 uur maar liefst 135 keer omhoog, in totaal 4000 hoogtemeters. En de op het terrein gelegen klimwand en klimzuil behoren tot de meest-uitdagende van de wereld. De klimzuil Excalibur is 37 m hoog en 11 m overhangend. Voorwaar niet iets voor watjes….